Lý Tử Thất trở lại: Chuyện “Tử khí đông lai” và triết lý chậm mà chắc

“Tử khí đông lai”, đúng thật, không còn nghi ngờ gì nữa, Lý Tử Thất đã trở lại.

Sự trở lại sau 3 năm với một tác phẩm được mài giũa tỉ mỉ

Đây không phải lần đầu tiên Lý Tử Thất tiếp cận với di sản văn hóa phi vật thể. Ngay từ năm 2016, cô đã bắt đầu thực hiện loạt tác phẩm “Truyền thừa Di sản”.

Từ in ấn, bút mực giấy nghiên, thêu Thục, đến ủ rượu sữa ngựa, làm nước tương, qua những video của cô, vô số người đã được chứng kiến sức hút của di sản văn hóa phi vật thể Trung Quốc. Vậy sau 3 năm, tại sao Lý Tử Thất lại chọn sơn mài làm tác phẩm đầu tiên đánh dấu sự trở lại của mình?

Trong “Sơn Hải Kinh – Tây Sơn Kinh” có ghi: “Lại về phía Tây một trăm hai mươi dặm, có núi Cương, nhiều cây sơn”. “Cây sơn” chính là “cây sơn mài”. Chữ “Thất” trong tên Lý Tử Thất và chữ “sơn” trong sơn mài là hai chữ khác thể của nhau. Chính mối duyên này đã khơi dậy sự tò mò của Lý Tử Thất đối với sơn mài. Sau đó, cô bắt đầu thu thập tài liệu liên quan đến sơn ta và đồ sơn mài.

Trong quá trình này, cô phát hiện ra quê hương mình, Miên Dương (Tứ Xuyên), có rất nhiều cây sơn mài mọc hoang dã, và Thành Đô (Tứ Xuyên) lại sở hữu những kỹ thuật độc đáo như điêu khắc sơn ẩn hoa.

Sơn ta đã được sử dụng ở Trung Quốc hơn 8.000 năm và cây sơn là một trong những loại cây trồng kinh tế lâu đời nhất của Trung Quốc. Từ một chiếc bát gỗ ở Hà Mộ Độ đến lĩnh vực công nghệ hàng không vũ trụ ngày nay, sơn ta đã trải qua suốt chiều dài lịch sử.

“Sơn ta rất quan trọng trong lĩnh vực văn hóa và khoa học công nghệ của đất nước chúng tôi. Tình cờ tôi lại mang tên này, tôi cảm thấy mình nên làm việc này, và tôi đã làm”, Lý Tử Thất chia sẻ.

Năm 2023, Lý Tử Thất đã toàn tâm toàn ý dấn thân vào thế giới sơn mài. Cô đã dành trọn một năm để nỗ lực, và cuối cùng, kết tinh tất cả vào video dài mười mấy phút này. Chúng ta thấy cô ấy bắt đầu từ việc cạo mủ cây, tạo phôi, phủ lưới, trét sơn… nhưng những gì chúng ta không thấy là sự gian khổ và nỗ lực mà cô ấy đã bỏ ra đằng sau những hình ảnh đó.

Có câu rằng “Trăm dặm ngàn nhát dao một lạng sơn”, nghĩa là phải đi trăm dặm, chém ngàn nhát dao mới được một cân sơn. Sau khi cùng những người thợ cạo sơn lặn lội vượt núi băng rừng, leo lên những chiếc thang cao hai ba mươi mét, Lý Tử Thất đã thấm thía nỗi vất vả của họ. “Một hôm, chúng tôi gặp một người thợ cạo sơn trong lúc trèo lên lấy sơn đã vô tình làm đổ sơn vào tay, cánh tay anh ấy bị bỏng một vết đen to bằng miệng cốc”, Lý Tử Thất kể lại.

Nếu nói cạo sơn tốn sức lực và tinh thần, thì dị ứng sơn ta thực sự đã khiến Lý Tử Thất khổ sở. Ai cũng biết sơn ta rất dễ gây dị ứng, gần như 99% những người lần đầu tiếp xúc với sơn ta đều bị dị ứng. Khi dị ứng bộc phát, ngứa ngáy khó chịu, phản ứng dị ứng nghiêm trọng thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Để hoàn thành tác phẩm này, Lý Tử Thất và các cộng sự của cô đã phải chịu đựng tình trạng dị ứng suốt nhiều tháng. Trong quá trình tiếp xúc với sơn ta, cô và các cộng sự đã trở thành khách quen của bệnh viện. Vì dị ứng mà cả đêm không ngủ được, da bị trầy xước rồi lành lại, rồi lại bị cào xước, cứ thế lặp đi lặp lại.

Dù trong hoàn cảnh khó khăn như vậy, Lý Tử Thất vẫn không bỏ cuộc. Cô đã học hỏi từ nghệ nhân di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia Doãn Lợi Bình, tự mình thử nghiệm, luyện tập hết lần này đến lần khác. Cuối cùng, từ chỗ không biết gì về kỹ thuật sơn mài, cô đã kiên trì từng bước cho đến khi tự mình hoàn thành một tác phẩm sơn mài hoàn chỉnh.

Con kỳ lân được bao quanh bởi khí lành màu tím là món quà và lời chúc tốt đẹp mà Lý Tử Thất gửi đến tất cả những người luôn ủng hộ cô. “Tử khí đông lai” nghĩa là một món đồ sơn mài màu tím đến từ phương Đông, đến từ Trung Quốc. Lý Tử Thất hy vọng khi những khán giả nước ngoài xem video này, khi nghĩ đến “Tử khí đông lai” họ sẽ hiểu rằng Lý Tử Thất cũng đến từ phương Đông, đến từ Trung Quốc. Cô hy vọng thông qua tác phẩm này, cô có thể giới thiệu quê hương của mình với khán giả trên toàn thế giới, để họ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của di sản văn hóa phi vật thể Trung Quốc.

“Chậm mà chắc”, Lý Tử Thất đã thể hiện cụm từ này một cách chân thực nhất. Trong những ngày tháng rời xa công chúng, cô không hề lãng phí thời gian mà không ngừng học hỏi, không ngừng hoàn thiện bản thân.

Từ một cánh cửa tủ sơn mài nhỏ cho đến một phòng thay đồ bằng gỗ trong rừng, cô đã tự tay leo cây cạo sơn, xây dựng từng bước. Bắt đầu từ con số không, từng bước một, dù là cuộc sống bình dị nhất, trong tay cô cũng có thể nở hoa rực rỡ. Sau khi tỉ mỉ chạm khắc, mài giũa, Lý Tử Thất giống như tác phẩm của mình, xuất hiện trước công chúng một lần nữa với một diện mạo tươi đẹp hơn. Không phụ sự mong đợi của tất cả mọi người.

Trong thời đại quá nhanh, chậm lại một chút là vừa đủ

“Chậm” dường như đã trở thành thương hiệu của Lý Tử Thất. Trong các tác phẩm của cô, dường như thiếu đi điều gì đó, thiếu đi cảm giác gấp gáp, vội vã quen thuộc mà chúng ta thường thấy.

Trong thời đại dường như cái gì cũng theo đuổi tốc độ này, ai cũng sợ “thua ngay từ vạch xuất phát” và lo lắng “không sống hết mình lúc còn trẻ thì sẽ già mất”. Nhưng Lý Tử Thất dường như đã tự mình nhấn nút phát 0.5x, cô vẫn luôn như vậy, chậm rãi, ung dung. Cô sẵn sàng dành ba năm chỉ để mài giũa một tác phẩm tốt hơn.

Cô ấy chịu được sự cô đơn, ngay cả khi rời xa cuộc sống vạn người chú ý, cô ấy cũng không vội vàng trở lại, bình tĩnh làm những việc mình muốn làm từng bước một. Và ngay cả trong những thời điểm sóng gió nhất, cô ấy cũng không vội vàng thanh minh cho bản thân. Bởi vì, cô ấy hiểu, thời gian có thể chứng minh tất cả, sau khi sóng gió qua đi, sự thật cuối cùng cũng sẽ lộ diện.

“Ngay từ đầu, tôi làm nội dung chủ yếu dựa trên sở thích của bản thân, cho dù đó là lối sống hay thủ công mỹ nghệ, và tôi nghĩ những khán giả yêu thích tôi cũng công nhận lối sống và giá trị chuyên nghiệp”, Lý Tử Thất chia sẻ.

Khi được hỏi liệu có chuyển hướng làm tác phẩm theo xu hướng thịnh hành hiện nay hay không, Lý Tử Thất cho biết: “Hiện tại tôi thực sự không nghĩ đến việc thay đổi những điều mình thực sự yêu thích và theo đuổi vì sự thay đổi của Internet. Nếu cứ mải mê chạy theo xu hướng, những thứ bản thân không thích thì không thể nào thuyết phục khán giả yêu thích được”.

Ngay cả khi vài năm trước, thương hiệu cá nhân của cô đã được định giá hàng tỷ, nhưng Lý Tử Thất không hề bị lợi ích khổng lồ làm mờ mắt. Nhiều người không hiểu tại sao Lý Tử Thất sau ba năm trở lại vẫn kiên trì đầu tư sâu vào nội dung. Khi hầu hết các nhà sáng tạo video hiện nay đều vội vàng kiếm tiền từ lượt xem, con đường thương mại hóa của Lý Tử Thất vẫn chậm rãi, không vội vàng.

Theo cô, thành công của cô là một điều rất may mắn. Không phải nỗ lực của ai cũng dễ dàng được nhìn thấy, trên thế giới này có rất nhiều người nỗ lực hơn cô, tài giỏi hơn cô. Nhưng một người bình thường như cô và tác phẩm của cô lại được rất nhiều người trên thế giới biết đến. “Vì vậy, tôi thực sự cảm thấy ba chữ ‘Lý Tử Thất’ rất quý giá, không phải nói bản thân tôi quý giá, mà là ba chữ này do thời đại, xã hội, cơ duyên tạo nên rất quý giá”, Lý Tử Thất bày tỏ.

Vì vậy, cô hy vọng có thể tận dụng thời điểm hiện tại để làm tốt những việc mình thấy có ý nghĩa, rồi mới cân nhắc đến những vấn đề khác. Không thiển cận, không nóng vội, đúng là cô ấy, Lý Tử Thất.

Từ một cô gái bình thường trở thành Lý Tử Thất của ngày hôm nay, những vui buồn, thăng trầm của cuộc đời, đối với cô, đã trải qua quá nhiều. Đến nay, cô vẫn không quên kiên trì với triết lý “chậm” của mình. Mọi người cảm thấy xem tác phẩm của cô có thể tiếp thêm sức mạnh tinh thần, nhưng theo cô, “Họ không biết rằng, chính tình yêu của họ mới có Lý Tử Thất ngày hôm nay”.

Cô sẽ tiếp tục sáng tác, làm tốt vai trò “phiên dịch Internet” cho văn hóa truyền thống. Cô trân trọng những người xung quanh, và cũng bắt đầu suy nghĩ về những gì mình có thể để lại. Cô ấy giống như một bài từ chậm rãi, ngân nga ba ngày, dư âm còn mãi. Cô ấy dần dần trưởng thành hơn, không bỏ lỡ phong cảnh dọc đường, đồng thời cũng để lại cho mọi người những tác phẩm đáng để hồi tưởng, thưởng thức.

Cô nói, thế giới và thời đại đã cho cô một hướng đi, cô hy vọng sẽ làm được nhiều việc có giá trị xã hội hơn. Cô còn rất trẻ, còn rất nhiều thời gian, có thể từ từ.

“Khí núi chiều hôm đẹp tươi, chim bay cùng nhau về tổ. Trong này có chân lý thực sự, muốn nói ra lại quên lời”.